Gure arauak
1993an, txakolingile talde aitzindari batek, kolektibo gisa 1987an Bialtxa sortzearekin batera, ehun urtetik gorako tradizio hori modernizatzeko ahaleginak batzea erabaki zuen Bizkaiko erakundeekin. Ordura arte, txakolinaren ekoizpena batez ere etxeko kontsumorako zen. Helburu nagusia kalitatea hobetzeko irizpideak bateratzea izan zen, tokiko komertzializazioan eta gure landa-ingurune aberatsaren iraunkortasunean jarritako ikuspegiarekin.
Sortze-erregelamenduaren jatorria legeria betetzean oinarritu zen, ekoizpen sakabanatu bat antolatu eta bideratze aldera, ekoizpen berriak babestu, arautu eta kontrolatzeko aukera emango zuen izendapen geografiko bat sortzeko oinarriak ezartzeaz gain. Horrela, 1994an Bizkaiko Txakolina Jatorrizko Deitura agertu zen.
Hasierako ahaleginetan, mahastizaintzari eta enologiari buruzko jakintza tradizionalak bildu ziren.
Gauza asko aldatu dira lehen Araudi hori eta Bizkaiko Txakolina Jatorri Deitura sortu zirenetik. Ia hiru hamarkada hauetan eskuratutako ezagutzari eta esperientziari esker, ekoizleen trebetasuna eta profesionalizazioa nabarmen handitu dira. Jatorri-deiturak araudi batean oinarritzen dira.
Araudi horretan, egindako ardoen estiloan azken helburu gisa proiektatzen diren erregulazio guztiak jasotzen dira. Araudi berri hau fundaziokoaren oinordekoa da helburuetan, baina eboluzionatzeko eta etorkizunaren erronkei erantzuteko ezinbestekoak diren tresnak garatzen ditu, orainak ikusten uzten baitigu.
Etiketatze
BIZKAIKO TXAKOLINA Jatorrizko Deituraren barruan, ardo mota desberdinak aurki ditzakegu: ardo zuri, gori eta beltz tradizionalak, eta txakolin Berezien kategoria. Kategoria horretan, ardo zuri, gorri eta beltz helduak daude, barrikan hartzitutakoak edo liekin heldutakoak.
Gure etiketaren helburua kontsumitzaileari informazio bisualagoa ematea da, uztaren urtea nabarmenduz eta kolore kode bat ezarriz txakolin motak bereizteko. Txakolin horien kontraetiketak kolore berdekoa da, eta lur kolorea duten etiketak txakolin bereziak bereizten ditu.
Txakolinak
Txakolina
Zuria da gehien erabiltzen den estiloa, eta, batez ere, Hondarrabi Zuri eta Hondarrabi Zuri Zerratia barietate zuri autoktonoekin egiten da. Kolore hori zurbiletik lasto horira, kolore berdexkak izan ditzake. Era berean, distiratsua eta kristalinoa da. Hain hedatuak ez dauden arren, ardo arrosa eta beltzak ere badaude kategoria honetan.
Txakolin Berezia
Azken urteotan, upategiek Hondarrabi Zuri eta Hondarrabi Zuri Zerratia barietateek zahartze-potentziala dutela egiaztatu ahal izan dute.
Esperientzia horren eta sektore babestuaren izaera berritzailearen ondorioz, upeltegi ugari ardo onduak egiten ari dira lia gainean eta barrikan hartzituta.
Txakolinen kategoria honek gutxienez 5 hilabeteko ontze-aldia aurreikusten du. Batez ere txakolin bereziak zuriak badira ere, badira gorri edo beltz zahartuak ere, liak dituztenak edo barrikan hartzituak.
Kontseilu araultzaileak babestutako beste ardoak
Txakolina izenaz babestutako ardoez gain, upeltegien talde dinamiko eta berritzaile bat izateak ardo-mota berriak sortzea ekarri du.
Ardo horiek ez datoz bat, ez egiteko moduan, ez ezaugarri organoleptikoetan, ohiko txakolinarekin.
Hori dela eta, Izendapen horren Erregelamenduan babestutako eta kontrolatutako ardo berezi gisa sartzea erabaki zen, baina Xedapen Gehigarri batean. Hemen sartzen dira azken mahats-bilketako ardoak edo Uztagoienak, ardo Apardunak eta Apartak, beste elaborazio berezi batzuk.
Aparduna
Apardunak edo ardo apardunak tirajea egin den botila berean egin eta onduko dira. Erabilitako ardoa inskribatutako mahastietako mahatsarekin edo ardo kalifikatu batekin egindako ardoa izango da, eta gutxienez bederatzi hilabeteko zahartzea izango du.
Uztagoiena
Uztagoienak edo azken mahats-bilketako ardoak gehiegi heldutako mahatsekin egindako ardoak dira, inskribatutako mahastietan ekoitzitakoak eta % 9,5etik gorako alkohol graduazioa dutenak. Upeletan edo beste ontzi batzuetan zahartzen dira.
Aparta
Erregelamendu berriaren aldaketak Apartak edo Singularrak ardo berezien kategoria berria jasotzen du, inskribatutako elaboratzaileen etengabeko bilakaerari eta berrikuntzari estaldura ematen diena. Kategoria berri honetan, hain ohikoak ez diren elaborazio-prozesuetatik lortutako ardoak sartzen dira, hala nola larruzko hartzidurak, beratze karbonikoak eta hartzidura espontaneoak, oxidazio- edo erredukzio-prozesuen bidezko elaborazioa, hainbat andel motatan ondutakoek sortuak, hala nola hormigoizko arrautzetan, tinajetan edo anforetan, edo sulfito erantsirik gabeko elaborazioetan.
